Agenda

Vanaf zondag 24 maart 2019 presenteert de Bastei het oudste stadspanorama van Nederland. Het Nijmeegsch Rondgezicht van Derk Anthony van de Wart (1767-1824) is uitvergroot tot 100 maal de originele maat en biedt een uniek uitzicht op het 19e-eeuwse landschap. Het Nijmeegsch Rondgezicht is het oudste stadspanorama van Nederland. Derk Anthony van de Wart heeft dit panorama vastgelegd in 1806, vanaf de Belvedère. Het toont de benauwde vestingstad Nijmegen vlak na de sloop van de Valkhof, te midden van het grootse en weidse rivierlandschap. De originele etsen zijn uitvergroot en aangevuld met informatie, om zo een helder beeld te geven van het leven in het begin van de 19e eeuw. Bovendien komt een andere geschiedenis aan de orde: de gigantische vlotten van en voor het vervoer vanuit Duitsland in de negentiende eeuw. Om aan de vraag van hout te voldoen, moest uit Duitsland worden geïmporteerd en de Rijn was het transportmiddel bij uitstek. De vlotten hadden een bemanning van enkele honderden opvarenden en veelal een lengte van een paar honderd meter.

De vier delen van de tentoonstelling belichten de centrale uitdagingen in de politiek en de maatschappij waarmee tijdgenoten van de Weimarrepubliek te maken hebben. De nadruk ligt niet op de ondergang van de Weimarrepubliek, maar veeleer op de manier waarop de burgers zijn omgegaan met het controversiële onderwerp van wat democratie is en zou moeten zijn, en hoe de beslissende beginselen van de democratie zich hebben ontwikkeld. De energie en moderniteit waarmee de democraten deze problemen toen hebben aangepakt, zijn inderdaad indrukwekkend en visionair. Veel van de vrijheden waar zij voor vochten en die zij verdedigden hebben niets van hun actualiteit verloren: vrouwenkiesrecht, ingesteld in 1919, compromis als een fundamenteel beginsel van de democratie, de implementatie van de verzorgingsstaat en vooral: democratie is tot nu toe de beste regeringsvorm. De tentoonstelling is gebaseerd op dit principe.

Het Victor Hugo Huis en het Musée du Temps presenteren een tentoonstelling gewijd aan Victor Hugo (1802-1885) en diens inzet om het culturele erfgoed te behouden. Hij schreef hierover een pamflet in 1832. De belangstelling voor de middeleeuwen en haar erfgoed kwam in het begin van de negentiende eeuw, bij aanvang van de Romantische Periode, van de grond in Frankrijk. Middeleeuwse monumenten werden voordien vooral gezien als overblijfselen uit een barbaarse tijd, hooguit goed als bouwmateriaal voor nieuwe projecten. Victor Hugo was een van de eerste pleitbezorgers voor het behoud van dit erfgoed en hij verklaarde de oorlog aan de slopers, een nog steeds actueel thema.

Geografisch gezien is Europa een maritiem continent. Gemeten aan de lengte van de kustlijn en de totale omvang hiervan heeft geen van de continenten meer contactpunten met de zee. Toch lijkt de zee vaak ver weg, voor Midden- en Oost-Europeanen en voor bewoners ver van de kuststrook. In het dagelijkse leven van veel landen en bewoners speelt de zee op het eerste gezicht alleen een rol als vakantieoord.

De tentoonstelling “Europa en de zee” laat zien hoe fundamenteel de zee vorm heeft gegeven aan de ontwikkeling van Europa en welke rol de zee tot op de dag van vandaag speelt. De presentatie overspant een boog van de oudheid tot heden en onderzoekt de betekenis van de zee als plaats van oorlog, (koloniale) overheersing en handel, als brug en grens, als voedingsbron en als artistieke plaats van verlangen en verbeelding. Naast de historische dimensie ligt de nadruk op actuele aspecten, zoals  de vlucht van miljoenen mensen over zee naar Europa, de exploitatie van maritieme bronnen, het milieu en het klimaat.